De verschillende onderdelen van een beenprothese

Krijg je binnenkort voor het eerst een prothese aangemeten? Dan klinkt het misschien alsof je te maken hebt met een enkelvoudig hulpmiddel. Toch is dat niet zo. Een prothese bestaat uit verschillende elementen. Welke elementen zijn dat? En wat doen ze?

Iedere beenprothese heeft een koker, een voet, verbindende elementen (de adapters)en vaak ook een cosmetische cover. Een prothese knie- en heupgewricht kunnen ook onderdeel van de prothese zijn, afhankelijk van het amputatieniveau.Lees ook ons artikel over de verschillende niveaus van beenamputatie.

Dit zijn de elementen die in jouw beenprothese kunnen voorkomen en waar je jouw instrumentmaker over hoort spreken:

De koker omvat en beschermt de stomp. Aan de koker worden de overige protheseonderdelen bevestigd. De koker is gemaakt van verschillende kunstharsen, verstevigd met carbon. De koker brengt de krachten over van het lichaam naar de prothese.

De liner verbindt je stomp met de prothesekoker en heeft een grote impact op het draagcomfort van je prothese. Het is een kunststof of siliconen hoes die over de stomp wordt afgerold, als een soort sok. Deze heeft een dikte van zo’n drie tot vijf millimeter. De liner zorgt voor een goede drukverdeling over de stomp en voor de ophanging van een prothese. Liners bieden, bij belasting van de stomp tijdens het staan en lopen, ook bescherming van de huid. Sommige liners geven een olieachtige substantie af aan de huid, waardoor de huid soepel blijft. Liners kunnen gemaakt zijn van siliconen, polyurethaan of copolymeer.

Lees ook: 3 soorten liners voor beenprothesen

De adapter is een bevestigingsstuk op protheseonderdelen. Hierdoor kunnen de protheseonderdelen eenvoudig en nauwkeurig ten opzichte van elkaar in de juiste positie gebracht worden. Een goede uitlijning van de prothese is heel belangrijk voor het energieverbruik dat de prothese van je vraagt.

Er zijn heel veel verschillende knieën beschikbaar, meer dan ooit tevoren. Een kniegewricht moet goed aansluiten bij jouw dagelijks leven. Elke knie heeft zo z’n voordelen, maar aan de andere kant zijn er ook grenzen aan wat de knie kan. Laat je daarom goed informeren over de mogelijkheden en beperkingen van de verschillende soorten knieën. Denk bijvoorbeeld aan de prestaties van de protheseknie op ongelijk terrein, hellingen en trappen. En wat zijn de gevolgen van water, stof, trillingen en elektrische en magnetische storingen?

Een bijzondere prothese is de microprocessorgestuurde knie (MPK). Dat is een hydraulische protheseknie waarbij de buiging en strekking ondersteund of afgeremd wordt met behulp van computertechnologie. Wanneer je deze prothese overweegt, bevraag je instrumentmaker dan ook over blootstelling aan water, garanties, servicemogelijkheden en hoe de knie werkt bij een lege accu. Lees ook: osseointegration and a microprocessor-controlled knee.

Je kunt er ook voor kiezen om verschillende knieën te gebruiken voor verschillende activiteiten. Ook hier kan de instrumentmaker je goed over adviseren. 

Bij een beenprothese kun je kiezen voor een cosmetische cover met een natuurlijke of juist hightech uitstraling. Naast de keuze voor de uitstraling die bij je past, zorgt de cover ook voor een beenvolume gelijk aan het gezonde been. De cover wordt pas in het laatste stadium aan de prothese toegevoegd.

De ‘natuurlijke’ cover is gemaakt van schuim en is beschikbaar in verschillende huidskleuren. De instrumentmaker probeert het beenvolume zo natuurlijk mogelijk te krijgen. Toch is een cosmetische cover niet hetzelfde als een anatomisch gevormde siliconen beenovertrek. Die laatste wordt compleet op maat gemaakt en heeft een levensechte uitstraling.

Steeds vaker kiezen mensen voor een hightech uitstraling met een kunststof cover. Deze covers beschermen de (meer geavanceerde) prothesen tegen beschadigingen en slijtage. De cover is afgestemd op de prothese en hierdoor wordt de bewegingsvrijheid van de prothese behouden.

Lees ook het uitgebreide artikel over de soorten afwerkingen voor je beenprothese.

Voor welke beenprothese je ook gaat, er is altijd sprake van een prothesevoet. Deze worden ontworpen met het doel om de menselijke voetfuncties na te bootsen. Wanneer iemand niet meer mobiel is, is de functie van een prothesevoet vooral cosmetisch van aard: de voet moet eruit zien als een ‘echte’ voet. Lees ons uitgebreide artikel over de juiste voetprothese.

De meeste mensen zien hun prothesevoet nooit zonder de cosmetische voetovertrek, de buitenkant.

De voetovertrek heeft twee belangrijke functies: het laat je prothesevoet eruit zien als een ‘gewone’ voet én het vult de ruimte in je schoen. Er zijn meerdere huidskleuren en maten beschikbaar. Eenvoudigere voetovertrekken hebben vaak wat minder details, zoals de tenen. Hoogwaardige voetovertrekken hebben meestal meer levensechte huidskleuren en tenen.