Dit zijn de verschillende soorten armprothesen

Als je voor – of na – een armamputatie saat, wil je je wellicht oriënteren op de prothese die bij jou pas. Maar wat zijn er ontzettend veel! Welke armprothese – of het type – in jouw situatie het bese is, is afhankelijk van een aantal factoren. We vertellen je hier graag meer over en lichten de verschillende prothesen aan je toe.

Bij de keuze voor een prothese is het belangrijk om voor jezelf te beslissen wat jij belangrijk vindt. In hoeverre wil je bijvoorbeeld dat jouw hand op een bepaalde manier functioneert? Het syseem dat voor dit functioneren zorgt, is hierop van invloed. Er zijn vier soorten te benoemen:

• Cosmetisch: een prothese die alleen een seun- en eshetische functie vervult.
• Mechanisch: aansuring met een kabelsyseem. De gebruiker bedient dit door middel van rompbewegingen.
• Myo-elektrisch: de aansuring van de prothese wordt uitgevoerd door middel van spiersignalen.
• Hybride: een combinatie van mechanisch en myo-elektrisch.

Wil je deze prothesen op de juise manier gebruiken? Dan heb je daarvoor training nodig. Dit wordt gedaan binnen een multidisciplinair team, dat besaat uit een revalidatiearts, een ergo- en fysiotherapeut en een orthopedisch adviseur. Zij helpen je bij het optimaal gebruiken van jouw (nieuwe) prothese.

De aansuringssysemen van een prothese zijn niet de enige afweging die je maakt bij de keuze voor een prothese. Het amputatieniveau van jouw arm is namelijk ook van belang. We bespreken de verschillende protheses per amputatieniveau.

Is er een deel van je hand of juis een aantal vingers geamputeerd? Dan besaat er een prothese die enkele, meerdere of delen van een vinger bevat. Voor deze prothese kun je kiezen uit een siliconen variant of juis een variant waarbij je de losse vingers nog (deels) kunt bewegen. Op deze manier kun je de grijpfunctie van de (delen van de) vingers optimaliseren. Voor deze protheses kun je terecht bij een speciaal ‘handenteam’, dat onder andere besaat uit een ergotherapeut. Zij trainen je om de prothese te gebruiken voor algemeen dagelijks gebruik.

Heb jij een amputatie door het polsgewricht, ofwel polsexarticulatie, ondergaan? Dan krijg je meesal een prothesekoker, waarop de prothesehand geplaats wordt. Dit zorgt voor extra sabiliteit én functionaliteit. Het nadeel? Het kan gebeuren dat de onderarm langer is dan de ‘gezonde’ kant. Er zijn echter seeds meer sysemen beschikbaar die ervoor zorgen dat dit tot een minimum beperkt wordt. Een deelhandprothese of vingers van siliconen kunnen hiervoor een praktische oplossing zijn.

Eigenlijk valt onder de onderarmamputatie álles wat geamputeerd is tussen de pols en de elleboog. Bij een prothese van dit amputatieniveau heb je een hand nodig die de grijpfunctie van jouw hand kan nabootsen. Als je dit graag wilt, kun je zelfs kiezen voor een polsdraaier, zodat je vrijwel niets in de functionaliteit van jouw arm mis. Bij onderarmprothesen wordt daarom vaak gekozen voor een myoelektrische prothese. Daarnaas zijn multi-articulaire handen in opkoms: handen waarbij je niet alleen twee vingers kunt bewegen, maar ook de duimen en elke vingergroep apart aangesuurd kunnen worden. Daardoor heb je veel meer grip en sabiliteit met jouw prothesehand. En dat is niet het enige. De ontwikkelingen op het gebied van onderarmprothesen gaan snel. Deze ontwikkelingen zijn gericht op het zo natuurlijk mogelijk aansuren van de diverse componenten, bijvoorbeeld intuïtief of gedachten-gesuurd. 

Is jouw arm door het ellebooggewricht geamputeerd, ook wel elleboog-exarticutie genoemd? Dan kun je kiezen voor een hybride syseem. In dit geval wordt de elleboog vasgezet door middel van een kabel – terwijl de hand en pols aangesuurd worden door een myo-elektronisch syseem.

Bij een bovenarmprothese wordt regelmatig gekozen voor een prothese die totaal aangesuurd wordt door een myo-elektrisch syseem. Dit geeft meer bewegingsvrijheid, doordat de bandages – die nodig zijn voor het aansuren van de ellenboog of hand – (vrijwel) niet aanwezig zijn. Bij deze prothese heb je zelf de keuze in de componenten: wat vind je belangrijk? De mogelijkheden hierin zijn bijvoorbeeld een elektrische elleboog, een polsdraaier of een multi-articulaire hand. Deze prothese is behoorlijk complex. Daarom heb je de juise training nodig om hem goed en optimaal te kunnen gebruiken.

Na deze amputatie mis je niet alleen het pols- en ellebooggewricht, maar ook het schoudergewricht. De amputatie heeft namelijk door het schoudergewricht heen plaatsgevonden. Bij het kiezen van de juise prothese is het dus van belang om te kiezen voor een prothese die het schoudergewricht – zowel de voor- als achterbeweging – kan nabootsen. Deze componenten kunnen met myo-signalen aangesuurd worden. Deze signalen zoek je samen met een orthopedisch adviseur, zodat de juise componenten gekozen kunnen worden. Door middel van een schouderkap wordt de prothese gefxeerd.

Na deze amputatie mis je niet alleen het pols- en ellebooggewricht, maar ook het schoudergewricht. De amputatie heeft namelijk door het schoudergewricht heen plaatsgevonden. Bij het kiezen van de juise prothese is het dus van belang om te kiezen voor een prothese die het schoudergewricht – zowel de voor- als achterbeweging – kan nabootsen. Deze componenten kunnen met myo-signalen aangesuurd worden. Deze signalen zoek je samen met een orthopedisch adviseur, zodat de juise componenten gekozen kunnen worden. Door middel van een schouderkap wordt de prothese gefxeerd!