Amputatieniveaus bij hand- en armamputatie
Welke armprothese – of het type – in jouw situatie het beste is, is afhankelijk van een aantal factoren. Het amputatieniveau is een bepalende factor. Maar bij de keuze voor een prothese is het ook belangrijk om te beslissen wat jij zelf belangrijk vindt. In hoeverre wil je bijvoorbeeld dat jouw hand op een bepaalde manier functioneert?
Grofweg zijn er vier verschillende armprothesen:
- Cosmetisch: een prothese die alleen een steun- en esthetische functie vervult.
- Mechanisch: aansturing met een kabelsysteem. De gebruiker bedient dit door middel van rompbewegingen.
- Myo-elektrisch: de aansturing van de prothese wordt uitgevoerd door middel van spiersignalen.
- Hybride: een combinatie van mechanisch en myo-elektrisch.
Wil je deze prothesen op de juiste manier gebruiken? Dan heb je daarvoor training nodig. Dit wordt gedaan binnen een multidisciplinair team, dat bestaat uit een revalidatiearts, een ergo- en fysiotherapeut en een orthopedisch adviseur. Zij helpen je bij het optimaal gebruiken van jouw (nieuwe) prothese. Wil je weten hoe je je armprothese gebruikt? Ontdek geschikte oefeningen met een armprothese.
Handdefecten
Is er een deel van je hand of juist een aantal vingers geamputeerd? Dan bestaat er een prothese die enkele, meerdere of delen van een vinger bevat. Voor deze prothese kun je kiezen uit een siliconen variant of juist een variant waarbij je de losse vingers nog (deels) kunt bewegen.
Op deze manier kun je de grijpfunctie van de (delen van de) vingers optimaliseren. Voor deze protheses kun je terecht bij een speciaal ‘handenteam’, dat onder andere bestaat uit een ergotherapeut. Zij trainen je om de prothese te gebruiken voor algemeen dagelijks gebruik.
Prothese bij pols-exarticulatie
Heb jij een amputatie door het polsgewricht, ofwel pols-exarticulatie, ondergaan? Dan krijg je meestal een prothesekoker, waarop de prothesehand geplaatst wordt. Dit zorgt voor extra stabiliteit én functionaliteit. Het nadeel? Het kan gebeuren dat de onderarm langer is dan de ‘gezonde’ kant. Er zijn echter steeds meer systemen beschikbaar die ervoor zorgen dat dit tot een minimum beperkt wordt. Een deelhandprothese of vingers van siliconen kunnen hiervoor een praktische oplossing zijn.
Prothese bij onderarmamputatie
Eigenlijk valt onder de onderarmamputatie álles wat geamputeerd is tussen de pols en de elleboog. Bij een prothese van dit amputatieniveau heb je een hand nodig die de grijpfunctie van jouw hand kan nabootsen. Als je dit graag wilt, kun je zelfs kiezen voor een polsdraaier, zodat je vrijwel niets in de functionaliteit van jouw arm mist.
Bij onderarmprothesen wordt daarom vaak gekozen voor een myo-elektrische prothese. Daarnaast zijn multi-articulaire handen in opkomst: handen waarbij je niet alleen twee vingers kunt bewegen, maar ook de duimen en elke vingergroep apart aangestuurd kunnen worden. Daardoor heb je veel meer grip en stabiliteit met jouw prothesehand.
Prothese bij elleboog-exarticulatie
Is jouw arm door het ellebooggewricht geamputeerd, ook wel elleboog-exarticutie genoemd? Dan kun je kiezen voor een hybride systeem. In dit geval wordt de elleboog vastgezet door middel van een kabel – terwijl de hand en pols aangestuurd worden door een myo-elektronisch systeem.
Prothese bij bovenarmamputatie
Bij een bovenarmprothese wordt regelmatig gekozen voor een prothese die totaal aangestuurd wordt door een myo-elektrisch systeem. Dit geeft meer bewegingsvrijheid, doordat de bandages – die nodig zijn voor het aansturen van de ellenboog of hand – (vrijwel) niet aanwezig zijn. Bij deze prothese heb je zelf de keuze in de componenten: wat vind je belangrijk? De mogelijkheden hierin zijn bijvoorbeeld een elektrische elleboog, een polsdraaier of een multi-articulaire hand. Deze prothese is behoorlijk complex. Daarom heb je de juiste training nodig om hem goed en optimaal te kunnen gebruiken.
Prothese bij schouderamputatie
Na deze amputatie mis je niet alleen het pols- en ellebooggewricht, maar ook het schoudergewricht. De amputatie heeft namelijk door het schoudergewricht heen plaatsgevonden. Bij het kiezen van de juiste prothese is het dus van belang om te kiezen voor een prothese die het schoudergewricht, zowel de voor- als achterbeweging, kan nabootsen. Deze componenten kunnen met myo-signalen aangestuurd worden. Deze signalen zoek je samen met een orthopedisch adviseur, zodat de juiste componenten gekozen kunnen worden. Door middel van een schouderkap wordt de prothese gefixeerd.