Autorijden met prothese: mag dat?
Autorijden zorgt voor meer zelfstandigheid en vrijheid. Maar wat als je een amputatie hebt? Kun je autorijden met een prothese? En mag dat ook? Wij zochten het uit.
Voor iedereen geldt dat een rijbewijs niet voldoende is om te mogen autorijden. Je moet namelijk ook rijgeschikt te zijn. Dit houdt in dat je geestelijk en lichamelijk in staat moet zijn om auto te rijden. Als weggebruiker ben je immers verantwoordelijk voor je eigen veiligheid én die van anderen. Als je een beperking hebt die mogelijk invloed heeft op veilige deelname aan het verkeer – zoals een amputatie - of als je gezondheidssituatie is veranderd, dien je dit daarom te melden. In deze gevallen moet je rijgeschiktheid namelijk (opnieuw) worden beoordeeld.
Weet je niet zeker of je nog veilig en verantwoord kunt rijden, maar ga je toch de weg op? Dan kun je bij een ongeluk in bepaalde gevallen aansprakelijk worden gesteld.
Je begrijpt waarschijnlijk al dat er niet één antwoord is op de vraag of je mag autorijden met je prothese. Daarvoor moet immers eerst je rijgeschiktheid worden beoordeeld. En dat oordeel hangt weer af van allerlei factoren, zoals je amputatieniveau en de zijde van de amputatie. Voordat wordt beslist of jij wel of niet rijgeschikt bent, wordt daarom uitgebreid gekeken naar jouw persoonlijke situatie.
Beoordeling rijgeschiktheid
Het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR) beoordeelt jouw rijgeschiktheid. Als je nog geen rijbewijs hebt, start je met de aanvraag van een Verklaring van geschiktheid. Dit doe je door een Gezondheidsverklaring in te vullen en op te sturen naar het CBR. Dit formulier bestaat uit vragen over je lichamelijke en geestelijke situatie.
Soms wordt er gevraagd naar aanvullende informatie, zoals een aantekening van je arts of een brief met toelichting over je gezondheid. Heeft het CBR toch nog meer informatie nodig om een goede inschatting te maken van jouw situatie? Dan wordt je doorgestuurd naar een medisch adviseur.
Rijtest
Als alle stukken binnen zijn, bepaalt het CBR wat jij nodig hebt om veilig aan het verkeer deel te nemen, zoals aanpassingen in je auto. In sommige gevallen moet je een aanvullende rijtest doen om je rijgeschiktheid te laten beoordelen. Tijdens deze test (geen examen!) kijkt een deskundige of je verantwoord en zelfstandig kunt rijden met je beperking, al dan niet met aanpassingen in je auto.
Oordeelt het CBR dat je verantwoord de weg op kan? Dan ontvang je een Verklaring van geschiktheid. De volgende stap is dan om – net als ieder ander – je praktijkexamen af te leggen. Natuurlijk heb je hiervoor eerst lessen nodig. Als het CBR heeft geconcludeerd dat je een auto met aanpassingen nodig hebt, vinden uiteraard ook je lessen en praktijkexamen plaats in een auto met de voorgestelde aanpassingen.
Slaag je voor het praktijkexamen? Dan ontvang je van het CBR een Verklaring van rijvaardigheid. Deze lever je samen met de Verklaring van geschiktheid in bij je gemeente, die vervolgens je rijbewijs verstrekt. Als er bepalingen voor je gelden, zoals aanpassingen in je auto, komen er codes in je rijbewijs te staan die hiernaar verwijzen. Het rijbewijs is dan alleen geldig als je in een auto rijdt die aan deze bepalingen voldoet. Let er op dat je deze codes ook doorgeeft
En als je dan eenmaal gaat rijden, moet je de auto ook kunnen parkeren. Daarvoor vraag je een gehandicaptenparkeerkaart aan. Hoe je dat doet? In ons artikel over de gehandicaptenparkeerkaart lees je er alles over.
Rijbewijs vernieuwen
Wanneer je een amputatie hebt en je rijbewijs wilt vernieuwen, dien je bijna altijd opnieuw een Verklaring van geschiktheid in te dienen. Helaas kan de aanvraag van deze verklaring flink wat tijd in beslag nemen, met een maximum van vier maanden. Begin daarom op tijd met het vernieuwen van je rijbewijs! De uitslag van de beoordeling van je rijgeschiktheid ontvang je per brief van het CBR. Vervolgens kun je hiermee een nieuw rijbewijs aanvragen bij je gemeente.
Autorijden met prothese in België
In België kun je eerst met je huisarts spreken over je rijgeschiktheid. Een logische volgende stap is het testen van jouw rijvaardigheid bij het Centrum voor Rijgeschiktheid en voertuigaanpassing (CARA). Je aanmelding bij het CARA start met het invullen en versturen van een medische vragenlijst . Vervolgens bepaalt een team van het CARA of je rijgeschikt bent. Dit team bestaat uit artsen, psychologen en rijdeskundigen. Zij onderzoeken of je voldoet aan de wettelijke eisen om een voertuig te besturen en of je eventueel aanpassingen nodig hebt om veilig auto te rijden. Een bezoek aan het CARA bestaat eerst uit enkele vragen en lichamelijke testen. Tijdens een test rijdt je met een auto van het CARA of met je eigen (aangepaste) auto. Het is geen rijexamen; er wordt onder meer gekeken naar je houding in de auto en of je alles op een veilige manier kunt bedienen.
Is de uitkomst van het onderzoek positief? Dan krijg je na zo’n tien dagen een brief met een zogenaamd rijgeschiktheidsattest. Je leest hierin onder andere welke aanpassingen er worden voorgesteld. Dit attest heb je nodig om je voorlopig rijbewijs aan te vragen, je ingeleverde rijbewijs terug te krijgen of de geldigheid van je rijbewijs te verlengen. Daarnaast kun je het attest indien nodig gebruiken om terugbetaling aan te vragen voor aanpassingen. Nadat je de voorgestelde aanpassingen hebt laten doorvoeren bij een erkend bedrijf kun je met het rijgeschiktheidsattest naar de gemeente om je rijbewijs te laten aanpassen. Op je rijbewijs komen de codes te staan voor de verschillende aanpassingen. Vergeet niet om je verzekering ook op de hoogte te brengen van je nieuwe rijbewijs.
Meer Informatie?
Let op: de inhoud van dit artikel is niet bedoeld ter vervanging van professioneel advies. Het CBR (en in België: CARA) beslist of je wel of niet mag rijden met je prothese. Lees meer over autorijden met een prothese op de website van het CBR of op de site van het CARA.