3 dingen die je moet weten over suspensie

Na je amputatie wil je een prothese waarmee je de dingen kunt blijven doen die voor jou belangrijk zijn. Hoe actiever je wilt zijn, des te belangrijker is de keuze van het suspensiesysteem.

1. Wat is suspensie?

Suspensie is de manier waarop je prothese is verbonden met je stomp. Een suspensiesysteem wordt ook wel een ophangsysteem genoemd. Het is belangrijk dat jouw suspensiesysteem aansluit bij jouw leefstijl, wensen en eisen. Het is daarom essentieel dat je suspensiesysteem:

  • past bij je activiteitenniveau
  • je stomp in goede gezondheid houdt
  • comfortabel is
  • zekerheid biedt bij elke stap.

Let hierbij altijd goed op de juiste afweging tussen gemak en prestatie. Als je bijvoorbeeld veel belang hecht aan het snel aan- en uittrekken van je prothese, zal je wellicht wat controle over de prothese moeten opgeven. Jouw persoonlijke wensen en eisen vormen steeds het uitgangspunt bij deze afweging.

2. Wat doet een suspensiesysteem?

Voordat we toelichten welke suspensiesystemen er bestaan, is het belangrijk dat je op de hoogte bent van twee dingen:bewegingen in je koker en proprioceptie.

Bewegingen in je koker

Bij bepaalde bewegingen kan je stomp bewegen in je koker, wat kanleiden tot drukpunten of pijnlijke plekken. Twee veelvoorkomende bewegingen waarbij irritatie kan ontstaan zijn rotatie en schuifbewegingen.

Rotatie

Er is sprake van rotatie wanneer de koker rond je stomp draait tijdens het lopen. Dit gebeurt in de standfase, wanneer er gewicht op je voet rust. De rotatiekrachten op de koker kunnen worden geminimaliseerd met de juiste kokervorm en het juiste suspensiesysteem.

Schuifbewegingen

De zwaaifase is de fase tijdens het lopen wanneer je voet van de grond is. In deze fase kan de koker gaan schuiven over je stomp, waardoor hij aan je huid trekt. Deze schuifbewegingen kunnen worden beperkt door het juiste linermateriaal en het juiste suspensiesysteem.

Proprioceptie

Proprioceptie is een belangrijk woord voor iedereen met een amputatie: het betekent bewustzijn van de beweging en de positie van het lichaam en de verschillende lichaamsdelen. In een gezond been vertellen de gevoelszenuwen in je spieren en pezen aan je hersenen waar je knie en enkel zich bevinden en welke beweging ze maken. Wanneer je een amputatie hebt ondergaan bepaalt je suspensiesysteem de mate van proprioceptie die je kunt ervaren met je prothese. De hoogste mate van proprioceptie bereik je met het suspensiesysteem dat de meest veilige verbinding biedt tussen de koker en je stomp. En dat is belangrijk, want een hoge mate van proprioceptie vertaalt zich naar betere prestaties en meer vertrouwen.

3. Welke soorten suspensiesystemen zijn er?

Nu je voldoende achtergrondkennis hebt, introduceren we graag de drie verschillende soorten suspensiesystemen: het vacuümsysteem, het shuttle-locksysteem en het suctiesysteem. Lees ook: welk suspensiesysteem past het beste bij jou.

Suspensie via vacuüm

Bij een vacuümsysteem zorgt een sleeve ervoor dat de koker aan de bovenzijde wordt afgesloten. Vervolgens zorgen een pomp en een ventiel ervoor dat vrijwel alle lucht tussen de koker en liner verdwijnt wanneer je de prothese draagt. Het vacuüm tussen de koker en liner zorgt ervoor dat de koker beter blijft vastzitten aan je stomp, waardoor de koker minder schuift, volumeveranderingen in je stomp worden gereguleerd en de bloedsomloop in je stomp wordt verbeterd.

Suspensie via Shuttle-lock

Bij een shuttle-locksysteem gebruik je een gevoerde liner met een pin aan het einde. Deze pin steek je vervolgens in een zogenaamdeshuttle lockdie is ingebouwd in de onderzijde van je koker. Dit is het enige verbindingspunt tussen de liner en koker. Bij een bepaalde soort knieprothese, een lanyard-systeem genoemd (‘draagriemsysteem’), wordt een draagriem gebruikt om de liner in de koker te trekken. De draagriem verbindt ook de koker aan de bovenzijde van de liner, waardoor rotatie en schuifbewegingen licht worden verminderd.

Suspensie via Suctie

Een suctiesysteem bestaat uit een zachte liner, een ventiel en een afsluitende sleeve. Wanneer je je stomp (in de liner) in de koker plaatst en je lichaamsgewicht op je prothese plaatst, wordt overmatige lucht door het ventiel verwijderd. Dit zorgt voor een gelijkmatige hechting aan de gehele binnenzijde van de koker, wat leidt tot veiligheid, stabiliteit en verminderde wrijving en schuifbewegingen.